Wzory przemysłowe – obrona naruszyciela
Przeczytałam ostatnio, na vogue.pl, ciekawą rozmowę Dominiki Olszyna z Bereniką Miłkowską-Milbrodt, architektką, agentką marek i założycielką stowarzyszenia loveOriginal. Po jej lekturze wróciły do mnie przemyślenia związane właśnie z branżą meblarską.
Otóż, w moim odczuciu – i piszę to jako bardziej konsument niż prawnik – za mało jest w branży meblarskiej informacji o tym kto stoi za danym projektem. Choć w tym zakresie zaczyna być coraz lepiej i marki podpisują projekty nazwiskami ich twórców. Ponadto, rynek jest szybko zalewany przez bardzo podobne a wręcz identyczne wzory i konsumenci podążający za trendami nie mający wiedzy na temat konkretnych marek i ich projektantów zwyczajnie szukają np. konkretnego wzoru krzesła i nie wiedzą, że po pierwsze wzór jest chroniony prawnie i nie wiedzą, że to nie oryginał. Są oczywiście i tacy konsumenci, którzy doskonale wiedzą kto jest producentem i projektantem oryginału i kierowani ceną kupują produkt innego producenta, który powiela wzór i jest oczywiście tańszy.
Posiadanie zarejestrowanego wzoru przemysłowego stawia właściciela marki i producenta oryginału w nieco lepszej sytuacji. Może on bowiem podjąć realne kroki prawne, które umożliwią mu ochronę przysługujących mu praw. A czemu w nieco lepszej?
Gdyż, jego przeciwnik w ramach obrony może – bo jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów obrony przed zarzutami związanymi z naruszeniem praw do wzorów przemysłowych – zgłosić zarzut bądź wytoczyć postępowanie o unieważnienie wzoru przemysłowego. I dość często taki sposób obrony okazuje się bardzo skuteczny.
Kiedy wzór może zostać unieważniony?
Na gruncie art. 117 ustawy prawo własności przemysłowej (dalej „pwp”), do unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego stosuje się odpowiednio art. 89 pwp, który dotyczy patentów. Zgodnie z nim prawo może zostać unieważnione w całości lub części na wniosek osoby, która ma w tym interes prawny, jeżeli wykaże ona, że:
- nie zostały spełnione warunki wymagane do uzyskania danego prawa;
- przedmiot ochrony nie został przedstawiony na tyle jasno i wyczerpująco, aby znawca mógł ten wynalazek urzeczywistnić;
- patent został udzielony na wynalazek nieobjęty treścią zgłoszenia lub zgłoszenia pierwotnego.
Ponadto, na podstawie art. 117 ust. 2 pwp, podstawą do unieważnienia prawa z rejestracji jest także stwierdzenie, że wykorzystywanie wzoru przemysłowego narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich.
Nie ma wątpliwość co do tego, że podmiotem mającym interes prawny w unieważnieniu znaku jest ten komu zarzucane jest naruszenie wzoru przemysłowego.
Najczęstszą podstawą wniosków o unieważnienie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego jest niespełnienie warunków wymaganych do uzyskania prawa z rejestracji.
Zgłaszający wniosek o unieważnienie nierzadko podnoszą, że wzór nie posiada indywidualnego charakteru lub nie jest nowy bądź wykazują, że wzór został udostępniony publicznie więcej niż 12 miesięcy przed zgłoszeniem. Z art. 103 ust. 3 pkt. 2) pwp, wynika bowiem, że w przypadku wzoru przemysłowego, jeżeli ujawnienia dokona twórca jego następca prawny lub osoba trzecia jednak za zgodą uprawnionego, to wówczas w ciągu 12 miesięcy od takiego ujawnienia można jeszcze dokonać rejestracji wzoru przemysłowego z zachowaniem wymogu nowości, przy czym nikt nie może w międzyczasie ujawnić takiego samego wytworu. W związku z powyższym zgłoszenia wzoru do rejestracji po upływie 12 miesięcy od jego ujawnienia będzie stanowiło skuteczną podstawę do unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Biorąc pod uwagę, że często polscy przedsiębiorcy decydują się na zgłaszanie wspólnotowych wzorów, z uwagi np. na zasięg swojej działalności oraz szybki proces rejestracji wzorów przemysłowych w UE, nawet w 48h, warto w tym miejscu wskazać, że podstawy unieważnienia wspólnotowych wzorów są odpowiednie do tych wskazanych powyżej i reguluje je art. 25 Rozporządzenie Rady (WE) NR 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych.
Biorąc pod uwagę powyższe, rejestrując wzór przemysłowy należy brać pod uwagę, że w razie sporu przeciwnik będzie szukał podstaw do unieważnienia wzoru. Dlatego też należy pamiętać o 12 miesięcznym terminie, o którym mowa powyżej jak również zbadać czy identyczny lub podobny wzór nie został udostępniony publicznie wcześniej. Wzory przemysłowe to przydatne narzędzie ochrony wartości intelektualnych w przedsiębiorstwie, ale należy wiedzieć jak z niego korzystać.
Z uwagi na przekroczenie 12 miesięcznego terminu marce Crocs został unieważniony następujący wzór wspólnotowy (Community design No 257001-0001) – orzeczenie z dnia 14 marca 2018 w sprawie o sygnaturze T‑651/16:
Zdjęcie wyróżniające jest autorstwa Dillon Mangum i pochodzi z Unsplash
