Osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę oraz osób wykonujących działalność gospodarczą. Podatek dochodowy od osób fizycznych ma trzy różne stawki 18%, 19% i 32%.
Podatnicy pracujący w oparciu o umowę o pracę płacą podatek według stawki progresywnej, 18% od dochodu do wysokości 85.528,00 zł czyli 14.839,02 zł podatku oraz 32% od dochodu ponad kwotę 85.528,00 zł. Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych jest pobierana i odprowadzana przez pracodawcę, który pełni funkcję płatnika podatku. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą wybrać formę opodatkowania i płacić albo podatek progresywny, według skali przedstawionej powyżej albo podatek liniowy według stawki 19%.
Podatek dochodowy od osób fizycznych stosuje się również do spółek osobowych i spółki cywilnej. W odniesieniu do spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej podatnikami nie są spółki, lecz ich wspólnicy i to oni rozliczają się z podatku. Przychody z tytułu bycia wspólnikiem spółki osobowej są przychodami z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Wspólnik spółki osobowej jest bowiem uważany za osobę prowadzącą działalność gospodarczą i z tego właśnie tytułu płaci podatek od dochodu. Sytuacja taka nie występuje w odniesieniu do wspólników spółek kapitałowych.
Korzystną, dla podatnika, stroną tej regulacji jest fakt, że w sytuacji kiedy podatnik jest wspólnikiem kilku spółek osobowych i dodatkowo prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, to wszystkie uzyskiwane z każdego z tych tytułów przychody stanowią przychód z działalności gospodarczej. Oznacza to, że dla ustalenia podstawy opodatkowania, konieczne jest zsumowanie dochodów z poszczególnych spółek. Jeżeli część spółek osobowych, których wspólnikiem jest podatnik, osiągnęła stratę to suma dochodów zostanie obniżona o wysokość tej straty i podatnik zapłaci podatek jedynie od rzeczywistego dochodu z całości swojej działalności.
Do przyjęcia, że podatnik poniósł stratę na działalności gospodarczej konieczne jest ustalenie, że suma jego dochodów, ze wszystkich źródeł wchodzących w zakres działalności gospodarczej jest niższa od sumy strat, w danym roku podatkowym. Tak ustaloną stratę na działalności gospodarczej podatnik może rozliczyć w ciągu pięciu lat z zastrzeżeniem dwóch warunków. Po pierwsze, strata może obniżyć podstawę opodatkowania tylko dochodu osiągniętego z tego samego źródła, a więc w tym wypadku działalności gospodarczej. Po drugie, w żadnym roku podatkowym wielkość obniżenia dochodu nie może przekraczać 50% straty.
Regulacja ta przypomina, podatkową grupę kapitałową, regulowaną przez ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych. Jest ona jednak o wiele bardziej elastyczna i nie wymaga spełnienia skomplikowanych wymogów formalnych.
Zagadnienie, które często jest przedmiotem sporu między podatnikami a organami podatkowymi to podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym. Podstawę podatku stanowi dochód, będący różnicą między przychodem a kosztem uzyskania przychodu. Organy podatkowe kwestionują tutaj związek kosztu z uzyskaniem przychodu, co jest konieczne dla zakwalifikowania danego kosztu ponoszonego przez podatnika jako kosztu uzyskania przychodu. Zgodnie z definicją ustawową (art. 22 u.o.p.d.o.f.) kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
