Podatkowe pułapki spółek komandytowych
RODZAJE SPÓŁEK
Spółka komandytowa jest jednym z rodzajów osobowych spółek handlowych, regulowanych Kodeksem spółek handlowych. Obok spółki handlowej Kodeks wymienia spółkę: jawną, partnerską i komandytowo-akcyjną. Polski Kodeks spółek handlowych wyróżnia także spółki kapitałowe, do których należą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne i proste spółki akcyjne (od 2021 roku).
WSPÓLNICY SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Zadaniem spółki komandytowej jest prowadzenie działalności pod własną firmą. Wspólnikami spółki komandytowej mogą być osoby fizyczne lub osoby prawne. Charakterystyczną cechą spółki komandytowej jest rozróżnienie w odpowiedzialności, jaką ponoszą wspólnicy. Co najmniej jeden wspólnik spółki komandytowej odpowiada bez ograniczeń i jest to komplementariusz. Ponadto, co najmniej jeden wspólnik spółki komandytowej odpowiada tylko w ograniczonym zakresie i jest to komandytariusz. Z uwagi na charakter odpowiedzialności komandytariusza, spółka komandytowa cieszy się dużą popularnością wśród przedsiębiorców.
FIRMA SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Spółka komandytowa powinna w nazwie posiadać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz oznaczenie rodzaju spółki – przykładowo poprzez skrót „sp. k.”. W nazwie nie można umieszczać nazwiska komandytariusza. Gdyby do tego doszło, komandytariusz odpowiada w takim samym zakresie jak komplementariusz.
POWSTANIE I DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Prawo nakłada obowiązek sporządzenia umowy spółki komandytowej w formie aktu notarialnego. Natomiast spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Gdy w przepisach Kodeksu spółek handlowych brakuje przepisów wprost regulujących dany aspekt działania spółki komandytowej, należy odpowiednio stosować przepisy odnoszące się do spółki jawnej.
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Do obowiązków komandytariusza nie należy zarządzanie sprawami spółki, chyba, że tak zostało zapisane w umowie. Natomiast zgoda komandytariusza jest konieczna, gdy sprawy przekraczają zakres zwykłych czynności spółki. Tylko w wypadku, gdy umowa stanowi inaczej, zgoda nie jest konieczna.
OPODATKOWANIE SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
SPÓŁKA KOMANDYTOWA JAKO PŁATNIK PODATKU DOCHODOWEGO
Od 2021 r. dochody spółek komandytowych są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych, którego stawka wynosi 19%. Gdy spółka jest tzw. małym podatnikiem, wówczas dochód powinien być opodatkowany według stawki 9%.
W sytuacji, gdy wypracowany dochód został wypłacony wspólnikom spółki komandytowej, oni również płacą podatek od przychodów z dywidend i innych przychodów otrzymanych z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Co istotne, osoby prawne, które wypracowały zysk, muszą posiadać zarząd lub siedzibę na terenie Polski.
JAKIE STAWKI, CZYLI ROZLICZENIA PODATKOWE SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Skoro wspólnicy spółek komandytowych dzielą się na komandytariuszy i komplementariuszy, różniących się zakresem odpowiedzialności, również ustawodawca podatkowy zastosował wobec nich odmienny sposób opodatkowania. Na wstępie należy zaznaczyć, że podstawową stawką podatku dla wspólnika spółki komandytowej, który jest osobą prawną, jest 19%. Taka sama stawka obowiązuje, gdy wspólnik jest osobą fizyczną.
PODATEK OD SPÓŁEK KOMANDYTOWYCH: OPODATKOWANIE KOMPLEMENTARIUSZA
19-procentowy podatek płacony przez komplementariuszy od dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych powinien być zmniejszony o kwotę wyliczoną w następujący sposób: procentowy udziału komplementariusza w zysku tej spółki pomnożony przez podatek należny od dochodów tej spółki za rok podatkowy, z którego przychód z tytułu udziału w zysku osoby prawnej został uzyskany.
Kwota, o którą podatek zostanie zmniejszony, nie może być wyższa niż kwota wyliczona według stawki 19%.
ZMNIEJSZENIE OPODATKOWANIA DYWIDENDY WYPŁACONEJ KOMANDYTARIUSZOWI
Dywidendy wypłacane komandytariuszowi spółki są zwolnione od podatku dochodowego od osób prawnych w kwocie równej 50% uzyskanych przez niego przychodów, jednak w danym roku podatkowym w kwocie nie wyższej niż 60 000 zł, liczonej odrębnie dla dywidendy wypłacanej przez każdą spółkę komandytową. Warunkiem jest, aby spółka komandytowa miała siedzibę na terenie Polski.
WYŁĄCZENIA OD OGÓLNEJ ZASADY OPODATKOWANIA KOMANDYTARIUSZA
Ze wspomnianego zwolnienia nie może skorzystać komandytariusz, który spełnia co najmniej jedno z poniższych kryteriów:
- pośrednio lub bezpośrednio dysponuje 5% udziałów lub akcji w spółce posiadającej osobowość prawną, będącej komplementariuszem w tej spółce komandytowej,
- jest członkiem zarządu spółki, która posiada osobowość prawną i jest komplementariuszem w tej spółce komandytowej,
- jest członkiem zarządu spółki, która pośrednio lub bezpośrednio posiada nie mniej niż 5 % akcji lub udziałów w spółce, która ma osobowość prawną i jednocześnie jest komplementariuszem w tej spółce komandytowej,
- jest w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podmiotem powiązanym ze wspólnikiem lub członkiem zarządu spółki, która pośrednio lub bezpośrednio posiada nie mniej niż 5% akcji lub udziałów w spółce, która ma osobowość prawną i jednocześnie jest komplementariuszem w tej spółce komandytowej.
JAKIE PODATKI W SPÓŁCE KOMANDYTOWEJ – PODSUMOWANIE
Poruszone w artykule zasady rozliczania podatku od dochodów spółek i ich wspólników stanowią zaledwie wstęp do tematu opodatkowania spółek komandytowych. Pozwalają jednak zorientować się, w jakim kierunku zmierza ustawodawca podatkowy. Wprowadzone niedawno opodatkowanie dochodów spółek komandytowych nie stanowi jednak dobrej prognozy. Być może jednak ustawodawca okaże się łaskawszy dla wspólników spółki – ale o tym przekonamy się w najbliższych latach.
