Kontrola US krok po kroku – czego się spodziewać i jak się zabezpieczyć?
Wizja kontroli skarbowej może przyprawiać właścicieli firm o ból głowy, jako problematyczna i stresująca sytuacja. Jednak jest to standardowa procedura uzyskiwania i weryfikowania informacji podatkowych przez urząd skarbowy i celno-skarbowy. Ma ona na celu sprawdzenie przez urzędników, czy wywiązujemy się z zobowiązań podatkowych. Poddanie się kontroli jest jednym z obowiązków osób prowadzących działalność gospodarczą. Należy mieć świadomość, że przedsiębiorcy przysługują również prawa związane z byciem podmiotem kontroli.
Kontrola US – jak wygląda od strony formalnej?
Do 2017 roku instytucja kontroli skarbowej była regulowana Ustawą z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym podstawę prawną kontroli podatkowej stanowią ustawy:
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa,
- Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej,
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.
Kiedy kontrola z urzędu skarbowego, a kiedy z urzędu celno-skarbowego?
„Kontrola skarbowa” sensu stricto przestała funkcjonować wraz z uchyleniem Ustawy o kontroli skarbowej. Wyróżniamy dwa główne rodzaje kontroli w obrębie prawa podatkowego:
- Kontrola podatkowa – regulowana jest przez Ordynację podatkową i prowadzą ją urzędy skarbowe. Stosuje się również przepisy Prawa przedsiębiorców;
- Kontrola celno-skarbowa – prowadzona jest przez naczelników urzędów celno-skarbowych na gruncie przepisów o Krajowej Administracji Skarbowej. Nie mają tu zastosowania przepisy Prawa przedsiębiorców.
Kontrola celno-skarbowa dotyczy zwykle poważniejszych spraw, mających większe znaczenie dla funkcjonowania państwa: oszustwa podatkowe, wyłudzenia VAT, karuzele podatkowe, pranie brudnych pieniędzy. Może by nią jednak objęta każda firma, w tym jednoosobowa działalność gospodarcza.
Kontrola skarbowa w firmie
Zarówno podczas kontroli podatkowej, jak i kontroli celno-skarbowej czynności kontrolne prowadzi się w siedzibie kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością. Kontrola US w firmie osobowej? Powyższy przepis stosuje się również wtedy, gdy podatnik prowadzi działalność w lokalu mieszkalnym.
W przypadku gdy księgi podatkowe są prowadzone lub przechowywane poza siedzibą firmy, kontrolowany obowiązany jest zapewnić dostęp do ksiąg w swojej siedzibie, ewentualnie w miejscu ich prowadzenia lub przechowywania – jeżeli udostępnienie ich w siedzibie może w znacznym stopniu utrudnić prowadzenie bieżącej działalności firmy.
Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne (za zgodą podatnika) mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu podatkowego w dwóch przypadkach: jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli lub kontrolowany zrezygnował z uczestniczenia w czynnościach.
Kontrola US – kiedy?
Kiedy urząd skarbowy może przeprowadzić kontrolę? Urząd skarbowy może skontrolować przedsiębiorstwo w dowolnym wybranym przez siebie momencie, z zachowaniem czasu na zawiadomienie przedsiębiorcy: co do zasady urzędy skarbowe i urzędy celno-skarbowe uprzedzają o planowanej kontroli. Kontrola US bez zapowiedzi może nastąpić jedynie w ważnych okolicznościach, które są dokładnie opisane ustawą. W pozostałych przypadkach przedsiębiorca zostanie powiadomiony o zbliżającej się wizycie urzędników w firmie.
Kontrola US – kiedy nastąpi wszczęcie?
W przypadku kontroli podatkowej wszczęcie czynności następuje po upływie 7 dni (i nie później niż przed upływem 30 dni) od dnia doręczenia zawiadomienia, chyba że podatnik wyrazi zgodę na wcześniejsze jej rozpoczęcie.
Datą wszczęcia kontroli celno-skarbowej jest dzień doręczenia kontrolowanemu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. A w przypadku podejrzenia, że nie są przestrzegane przepisy oraz okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne przeprowadzenie kontroli celno-skarbowej, kontrola ta jest wszczynana na podstawie okazywanej legitymacji służbowej.
Kontrola US bez zapowiedzi
Kontrola z urzędu skarbowego powinna być zapowiedziana z tygodniowym wyprzedzeniem. W wyjątkowych sytuacjach funkcjonariusz może wszcząć kontrolę jedynie po okazaniu służbowej legitymacji. Art. 282c Ordynacji podatkowej zawiera katalog sytuacji, w których nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.
- Nie zawiadamia się, gdy kontrola:
- dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
- ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
- dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych,
- dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej,
- ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- zostaje wszczęta w trybie niezwłocznego podjęcia kontroli,
- ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury,
- dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin,
- ma charakter doraźny dotyczący sprawdzenia zachowania warunków zawieszenia działalności gospodarczej,
- dotyczy zasadności zwrotu podatku(…).
- Nie zawiadamia się, gdy kontrolowany:
- został prawomocnie skazany w RP za popełnienie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli (…),
- jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
- nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.
Jak się przygotować do kontroli?
Aby jak najlepiej przygotować się do kontroli podatkowej lub celno-skarbowej zachęcamy do kontaktu z Kancelarią na każdym z etapów:
- zawiadomienie o kontroli;
- wszczęcie kontroli w siedzibie firmy;
- po wydaniu decyzji przez urząd.
Podejmiemy zdecydowane kroki, aby jak najlepiej chronić Twój interes prawny i majątek firmy. Zadzwoń i sprawdź, co możemy dla Ciebie zrobić!
