Dyrektywa Omnibus – czego dotyczy i jakie zmiany niesie?
Od kilku lat Unia Europejska sukcesywnie pracuje nad prawem, które nadąży za zmianami zachodzącymi w świecie, szczególnie w szybko rozwijającym się sektorze handlu elektronicznego.
1 stycznia 2023 weszła w życie triada prawa konsumenckiego: Dyrektywa cyfrowa, Dyrektywa towarowa i omawiana Dyrektywa Omnibus. Implementacja do polskich przepisów dla konsumenta oznacza większą transparentność obrotu handlowego i roztoczenie parasola w procesie nabywania produktów i usług cyfrowych.
A na przedsiębiorców trzy unijne dyrektywy nakładają szereg nowych obowiązków. Wprowadzają liczne zmiany, wyraźne zwłaszcza w odniesieniu do funkcjonowania platform e-commerce. Nowe regulacje UE nie dotyczą jednak wyłącznie usług cyfrowych. Przepisy regulują także działalność sprzedawców prowadzących sklepy stacjonarne oraz firm oferujących sprzedaż poza lokalem przedsiębiorstwa.
Dyrektywa OMNIBUS 2023: ważny cel
Skąd szeroko zakrojone działania Unii Europejskiej w obszarze prawa konsumenckiego? Jak możemy się dowiedzieć z komentarza Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:
Celem zmian jest przede wszystkim dostosowanie przepisów chroniących konsumentów do dynamicznie rozwijającego się świata cyfrowego. Coraz częściej robimy zakupy on-line, korzystamy z treści i usług cyfrowych, zawieramy przez internet umowy, za które płacimy naszymi danymi. We wszystkich tych sytuacjach konieczne jest zapewnienie konsumentom wysokiego poziomu ochrony
– mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Dyrektywa OMNIBUS: Korzyści dla nas jako Klientów
Zapisy nowego aktu prawnego Unii Europejskiej stanowią kluczowe narzędzie ochrony konsumentów. Zapewniają one unowocześnienie przepisów krajowych w zakresie cen i opinii, definiują pojęcia (jak np. towar), regulują sprzedaż na pokazach handlowych, skracają czas rozpatrzenia reklamacji.
Dzięki nowym regulacjom łatwiej będzie walczyć z niekorzystnymi dla konsumentów zjawiskami, takimi jak odsprzedaż biletów zakupionych przez programy (boty), fikcyjne obniżki (podwyższanie cen przez rzekomą promocją), fałszywe opinie na wizytówce firmy w przeglądarce lub na stronie internetowej.
Dyrektywa OMNIBUS – zmiany
Dyrektywa Omnibus wprowadza szereg istotnych zmian w prawie Unii Europejskiej. Dotyczą one sprzedaży stacjonarnej, firm e-commerce, platform handlowych, umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy będą musieli dopełnić wymogów związanych z ochroną konsumentów.
Nowe regulacje oznaczają:
- ułatwienie dostępu do informacji,
- przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym,
- ujednolicenie wymogów umów zawierania umów między przedsiębiorcami a konsumentami,
- pełniejszą ochronę danych osobowych,
i – ogólnie mówiąc – przystosowanie ustawodawstwa do postępu technicznego i nowych technologii.
Przepisy Dyrektywy Omnibus obejmują również regulacje dotyczące zwrotów i odpowiedzialności przedsiębiorców za niezgodność towaru z umową.
Dyrektywa OMNIBUS – co zmienia? Omówienie
Poniżej omawiamy wybrane zmiany w polskim porządku prawnym spowodowane implementacją Dyrektywy Omnibus.
Dyrektywa OMNIBUS – ceny
W każdym przypadku obniżenia ceny towaru lub usługi przedsiębiorca ma obowiązek – obok informacji o obniżonej cenie – podać również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.
Jeżeli dany towar lub dana usługa są w ofercie w okresie krótszym niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie, sprzedawca powinien przedstawić najniższą cenę tego towaru lub tej usługi, która obowiązywała od dnia wystawienia produktu do czasu wprowadzenia obniżki.
W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia, przedsiębiorca przedstawia aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki.
Kiedy nie trzeba informować o wcześniejszej cenie? Wtedy, gdy towar lub usługa są przecenione, ale bez ogłaszania promocji lub wyprzedaży, czyli gdy sprzedawca zwyczajnie obniża cenę regularną.
Za niedozwolone UOKiK uznał posługiwanie się sformułowaniami typu cena referencyjna, cena z 30 dni przed promocją zamiast najniższa cena towaru w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.
Dyrektywa OMNIBUS – rękojmia, czyli niezgodność towaru z umową
Rękojmia? Już nie. Zmieniła się nazwa, zamiast rękojmi sprzedawca ponosi odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową. Ustawa reguluje kolejność roszczeń: najpierw będzie to naprawa lub wymiana wadliwego towaru. Żądanie całkowitego lub częściowego zwrotu pieniędzy będzie możliwe w dalszej kolejności dochodzenia roszczeń.
Termin domniemania, że niezgodność z umową istniała już w chwili zakupu, wynosi dwa lata. Sprzedawca odpowie za wady przez 2 lata od wydania towaru, nawet w przypadku rzeczy używanych. A roszczenia reklamacyjne będą przysługiwały aż do 6 lat.
Dyrektywa OMNIBUS – opinie o produktach i usługach
Wprowadzające w błąd jest każde działanie przedsiębiorcy, które powoduje podjęcie przez konsumenta decyzji, której inaczej by nie podjął. Według norm obowiązujących od 1 stycznia 2023 roku, w przypadku propozycji nabycia produktu za istotne uznaje się również informacje o tym, czy i w jaki sposób przedsiębiorca zapewnia, że publikowane przez niego opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli. Zapis dotyczy firmy, która udostępnia wystawione przez konsumentów opinie o produktach.
Innymi słowy: jeśli sprzedawca pokazuje na swojej stronie internetowej recenzję produktów, musi określić, czy (i w jaki sposób) weryfikuje autentyczność opinii. Przedsiębiorca musi również zaznaczyć, czy umieszcza wszystkie opinie, czy wyłącznie te pozytywne. UOKiK przestrzega przed publikowaniem zniekształconych lub fałszywych opinii.
Podsumowując: Dyrektywa OMNIBUS – implementacja
Dyrektywa Omnibus to zbiór regulacji handlowych dopasowanych do realiów współczesnej gospodarki i zgodnych z zasadami wspólnego rynku Unii Europejskiej. Kupującym Dyrektywa ta zapewnia szerszy zakres ochrony i proponuje bezpieczne doświadczenie zakupowe.
Natomiast przedsiębiorcy oferujący konsumentom towary, treści i usługi cyfrowe od 1 stycznia 2023 muszą bezwzględnie wykonywać obowiązkiwynikające z polskich regulacji, które implementują Dyrektywę Omnibus.
Jesteś przedsiębiorcą i nie wiesz, jak wdrożyć zapisy ustaw do swojej firmy? Skorzystaj z pomocy doświadczonego prawnika: Dyrektywa OMNIBUS – usługa wdrożenia zmian w sklepie internetowym i stacjonarnym
